Kategorie
Dobre praktyki

Alternatywa w postaci obrazu

Zabrzmiało jak dostępnościowa herezja? Nic podobnego. O ile standard WCAG 2.1, już w pierwszym kryterium sukcesu 1.1.1 mówi o konieczności zapewnienia alternatywy w postaci tekstu dla treści nietekstowych – fotografii, grafik, wykresów itp., a w innym kryterium – 1.4.5 nakazuje stosowanie tekstu zamiast obrazu tekstu. O tyle zdarzają się sytuacje, w których to obraz może pełnić rolę alternatywy dla tekstu.

Głosowanie na słonia, kwiat lotosu albo rower

Obecnie (kwiecień-maj 2019) w Indiach odbywają się wybory parlamentarne. To największe tego rodzaju głosowanie na świecie. Uprawnionych do głosowania jest ponad 900 milionów obywateli tego kraju. Problem w tym, że około 220 milionów wyborców nie potrafi pisać ani czytać, a w niektórych rejonach Indii analfabetyzm sięga nawet 40% populacji. Jak więc zapewnić dostępność wyborów dla wszystkich chcących spełnić swój obywatelski obowiązek?

W latach 50. XX wieku, podczas pierwszych wyborów w Indiach, zaledwie 4% społeczeństwa potrafiło czytać i pisać. Wówczas na kartach do głosowania obok nazw partii politycznych i kandydatów zastosowano odpowiadające im symbole obrazkowe. Dzięki temu zwiększającemu dostępność udogodnieniu wybory w ogóle mogły zostać przeprowadzone. Rozwiązanie to przetrwało do dziś. Jednak obecnie przyjmuje ono nową – cyfrową formę

Podczas tegorocznych wyborów wykorzystane zostaną specjalne, elektroniczne maszyny do głosowania (ang. EVM – electronic voting machines). W trakcie oddawania głosu, na ekranie urządzenia oprócz nazwiska kandydata, nazwy partii politycznej, będzie wyświetlany odpowiadający jej symbol obrazkowy. Wśród nich znalazły się m.in.:

  • słoń,
  • kwiat lotosu,
  • rower,
  • miotła,
  • wentylator,
  • samochód,
  • drabina,
  • żarówka,
  • lew,
  • mango,
  • parasol.

To tylko wybrane, czasami zaskakujące przykłady. Z pełną listą symboli można zapoznać się na stronie internetowej Indyjskiej Komisji Wyborczej. Co ciekawe, lista ta nie przedstawia wizualnie tych symboli, a jedynie ich nazwy – tak jak wymienione powyżej. Ponadto partie nie mogą sobie same wymyślać reprezentujących je obrazków. Muszą wybrać z zamkniętej zatwierdzonej wcześniej przez komisje listy symboli.

Ekran maszyny do głosowania z wyświetloną listą kandydatów oraz odpowiadającymi im symbolami obrazkowymi.  Z boku dłoń osoby naciskającej przycisk przy wybranym  kandydacie.

Taka obrazkowa alternatywa przeciwdziała wykluczeniu prawie 1/4 indyjskich wyborców z uczestnictwa w największym akcie demokracji w dziejach ludzkości.

Sytuacje, w których to obraz pełni role alternatywy dla tekstu znajdziemy też na naszym rodzimym podwórku.

Truskawka, rybka, i kaczuszka pomagają odnaleźć się maluchom

Na plaży w Świnoujściu, każdego lata wypoczywają tłumy spragnione morskich i słonecznych kąpieli. Wśród nich – wiele rodzin z małymi dziećmi. Na najszerszej plaży w Polsce nie trudno więc o zgubienie się maluchów podczas angażującej zabawy w budowanie zamków z piasku czy pluskanie się w wodzie.

Na świnoujską plaże prowadzi aż 10 wejść. Wszystkie zostały oznaczone specjalnymi tablicami umieszczonymi zarówno od strony plaży jak i od strony miasta. Na tablicach znajduje się literowe oznaczenie wejścia (od „A” do „J”), nazwa ulicy (przecznicy) przy której znajduje się wejście. Jednak największą część powierzchni każdej tablicy zajmują duże kolorowe obrazki przeznaczone dla najmłodszych plażowiczów, którzy nie potrafią jeszcze czytać oznaczeń tekstowych. Wizerunki przedstawiają odpowiednio:

  • samolot – wejście „A”,
  • koń – wejście „B”,
  • traktor – wejście „C”,
  • gumowa kaczuszka – wejście „D”,
  • truskawka – wejście „E”,
  • rybka – wejście „F”,
  • żółw – wejście „G”,
  • słoneczko – wejście „H”,
  • motylek – wejście „I”,
  • kwiatek – wejście „J”.
Tablica oznaczająca wejścia na plaże z napisem: Wejście, Eingang, Entrance, H, ul Chrobrego, i wizerunkiem słoneczka. W tle fragment piaszczystej wydmy oraz budynek hotelu.

Dzięki tej obrazkowej alternatywie maluchy mogą łatwiej odnaleźć się na długiej i szerokiej nadmorskiej „piaskownicy”, w szczególności w sytuacji kiedy się zgubią.

Tworząc informację, czy to w świecie realnym, czy wirtualnym, pamiętajmy, że zdarzają się sytuacje szczególne, w których zwiększenie dostępności przekazu można osiągnąć – paradoksalnie – poprzez zapewnienie alternatywy w postaci obrazu.

Autor: Mikołaj Rotnicki

Specjalista ds. dostępności – „ewangelista”, szkoleniowiec, konsultant, audytor. Propagator filozofii uniwersalnego projektowania. Współtwórca rozwiązań i aplikacji mobilnych wspierających osoby z niepełnosprawnością wzroku. Autor artykułów i publikacji poświęconych dostępności i nowoczesnym technologiom asystującym. Pasjonat urządzeń z logo nadgryzionego jabłka.

Dodaj komentarz